สร้างธุรกิจว่ายากแล้ว แต่การทำให้ธุรกิจอยู่ยั่งยืนยงยากกว่าหลายเท่า
สถิติจาก Investopedia บอกไว้ว่าธุรกิจประมาณ 20% จะปิดตัวลงไปภายใน 2 ปี 45% ภายใน 5 ปี และ 65% ภายใน 10 ปี
ธุรกิจที่จะอยู่รอดได้นานกว่า 15 ปี มีแค่เพียง 25% เท่านั้นเอง
ถึงแม้ว่าสถิติทางด้านบนจะเป็นสถิติของที่ US ที่ไม่สามารถอ้างอิงกับของประเทศไทยได้โดยตรงเป๊ะๆ แต่สถิตินี้ก็เป็นตัวบอกได้ว่า การทำธุรกิจให้อยู่ยงคงกระพันนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย
แต่ถึงแม้ว่ามันจะไม่ใช่เรื่องง่าย แต่เป็นเรื่องที่ทำได้
คุณ Alex Osterwalder ผู้คิดค้น Business Model Canvas (BMC) ได้บอกขั้นตอนในการสร้างธุรกิจที่อยู่ยงคงกระพันมาอยู่ 3 ขั้นตอน
3 ขั้นตอนที่ว่า มีอะไรบ้าง? มาค่อยๆ ตามอ่านไปด้วยกัน
1. ธุรกิจที่อยู่ยงคงกระพันต้องมี Business Model ที่ดี (Having Good Business Models)
Business Model คือรูปแบบการดำเนินธุรกิจของธุรกิจ
ถ้า Business Model ไม่ดี การดำเนินงาน ความสามารถในการหาเงิน และการทำกำไรของธุรกิจก็จะยากขึ้น
ตัวอย่างของ Business Model ที่ดีที่ช่วยให้ธุรกิจหลายๆ ธุรกิจเติบโตได้อย่างก้าวกระโดดและเติบโตได้อย่างยั่งยืน คือ Business Model แบบ Subscription ของธุรกิจประเภทซอฟต์แวร์ ผู้ใช้งานจะต้องจ่ายเงินเพื่อ “เช่าใช้” ซอฟต์แวร์นั้นๆ เป็นรายเดือนหรือรายปี ซึ่งข้อดีคือมันทำให้ธุรกิจมีรายได้เข้ามาอย่างสม่ำเสมอ และคาดการณ์ได้มากกว่าการขายขาด
นอกจาก Business Model แบบ Subscription แล้ว ยังมี Business Model อีกหลากหลายแบบที่น่าสนใจ ซี่ง Harvard Business Review ได้แบ่งประเภทของ Business ออกเป็น 8 ประเภท ได้แก่ Product, Service, Shared Asset, Subscription, Lease/Rental, Insurance, Reselling และ Agency/Promotion
2. ธุรกิจที่อยู่ยงคงกระพันต้องมีสร้างสิ่งใหม่ๆ เสมอ (Keep Reinventing Themselves)
ดังสุภาษิตที่ว่าไว้ว่า “ถ้าคุณหยุดเดิน นั่นหมายความว่าคุณกำลังเดินถอยหลัง”
ธุรกิจไหนที่ขายสินค้าแบบเดิมๆ มีวิธีการขายแบบเดิมๆ โดยที่ไม่มีการปรับปรุงหรือพัฒนาเลย เสี่ยงที่จะถูกคู่แข่งแซง หรือลูกค้าอาจจะเปลี่ยนใจ
เพราะฉะนั้นการหา “S-Curve” ใหม่ๆ ให้กับธุรกิจเป็นสิ่งที่ต้องทำ
เหมือนกับ Apple ที่เริ่มต้นจาก Computer แล้วต่อยอดไปเป็น Macbook, iPod, iPhone, Apple Watch และอื่นๆ อีกหลายอย่าง
หรือ Microsoft ที่เริ่มต้นจาก Personal Computer แล้วต่อยอดมาสร้างซอฟต์แวร์ตระกูล Office สุดฮิต หรือปัจจุบันก็มีการทำ AI Solutions เพิ่มเติมขึ้นมา
หรือขยับเข้ามาใกล้หน่อย แบรนด์ไทยอย่างชาตรามือ ก็เริ่มต้นจากการขายผลิตภัณฑ์ชาจากจีน จนกระทั่งเริ่มสร้างแบรนด์ชาตรามือ จนปัจจุบันก็มีการออกชาแบบใหม่ๆ เช่น 1 ศูนย์ 2 ต่ำ ที่มีแคลอรีน้อย
3. ธุรกิจที่อยู่ยงคงกระพันต้องไม่จำกัดตัวเองอยู่แค่ในอุตสาหกรรมในอุตสาหกรรมหนึ่ง (Not Limited Themselves in One Industry)
เมื่อครองตลาดได้ และถ้าตลาดเริ่มอิ่มตัวแล้ว การขยับไปหาน่านน้ำใหม่ๆ จึงเป็นสิ่งที่ต้องทำ
เช่น Amazon เว็บไซต์ eCommerce ชื่อดังของโลกที่เริ่มจากการขายหนังสือออนไลน์ มาสู่การขายทุกอย่าง จนกระทั่งมาขาย AWS ที่เป็น Cloud Solution ชั้นนำของโลก
หรือในไทยเองก็มีธุรกิจอยู่หลากหลายธุรกิจที่เป็นแบบนี้
เช่นบริษัทขายปูนอย่าง SCG ที่กระโดดเข้ามาในสมรภูมิ Marketplace ด้วย Nocnoc (แหล่งรวมของแต่งบ้าน) หรือ Q-Chang (แหล่งรวมช่าง)
หรือธนาคารอย่าง SCB ที่เข้ามาทำธุรกิจ Delivery/Superapp ด้วย Robinhood
SCALE’s Takeaways
- ถ้าเพิ่งเริ่มต้น ให้เน้นทำข้อ 1 (Having Good Business Models) ให้ดีก่อน เพื่อทำให้ธุรกิจมีการเติบโตได้อย่างยั่งยืน
- ถ้าธุรกิจเริ่มอยู่ตัว ให้ขยับมาทำข้อ 2 (Keep Reinventing Themselves) เพื่อหา S-Curve ใหม่ๆ ให้กับธุรกิจ ช่วยให้ลูกค้าได้รับสิ่งใหม่ๆ จากคุณมากขึ้น ช่วยให้แข่งขันกับคู่แข่งได้ดีขึ้น
- สุดท้าย ถ้าธุรกิจที่ทำอยู่ ถึงจุดสูงสุด อิ่มตัว หรือเริ่มรู้สึกตันแล้ว ให้เริ่มหาลู่ทางในการทำข้อ 3 Not Limited Themselves in One Industry) ต่อให้คุณไม่เคยทำมาก่อน ไม่เป็นไร เพียงแต่ขอให้คุณหยิบมาเรื่องที่คุณเชี่ยวชาญหรือมีจุดได้เปรียบทางการแข่งขัน ไปต่อยอดในธุรกิจใหม่ๆ
สรุป
และนี่คือ 3 ขั้นตอนในการการสร้างธุรกิจที่อยู่ยงคงกระพันที่เราสรุปมาให้อ่านง่ายๆ แต่แน่นอนว่า ทำจริงไม่ง่าย สิ่งสำคัญคือการลงมือทำ และปรับปรุงอย่างสม่ำเสมอ
“Good things take time and good things last long”
อ้างอิง
